متاسفانه اسهال در نوزادان اصلا نشانه خوبی نیست و سالیانه تعداد زیادی کودک زیر 5 سال به دلیل اسهال جان خود را از دست می دهند. البته این گفته به این معنی نیست که پس از اولین اسهال نوزاد، سراسیمه به پزشک مراجعه نمایید.
اسهال زمانی اتفاق می افتد که مدفوع نوزاد شل و آبکی و یا حتی مخاطی باشد و به دفعات رخ دهد و همچنین مقدار آن بیش از حد معمول باشد. اسهال ممکن است که با استفراغ هم همراه باشد.
از جمله دلایل اسهال نوزادان می توان به عفونت های ویروسی، عفونت های گوش، انگل، آلرژی غذایی و … اشاره کرد. البته اگر نوزاد شما در سن درآوردن دندان است، اسهال او می توان به علت همین امر باشد. بنابراین با مراجعه به مطلب علایم دندان در آوردن نوزاد اطمینان حاصل نمایید که اسهال او به دلیل دندان درآوردن نباشد.
حال که با اهمیت تلاش برای برطرف کردن اسهال نوزادان آشنا شدیم، به سراغ دلایل ابتلای نوزاد به اسهال و درمان آن می رویم. با ما همراه باشید.
میزان اسهال
– اسهال خفیف: ۵ مدفوع مایع آبکی در روز
– اسهال متوسط: ۶ تا ۹ مدفوع آبکی و مایع در روز
– اسهال شدید: ۱۰ مدفوع مایع و آبکی یا بیشتر در روز
دلایل ابتلا به اسهال در نوزادان
دلایل شایع اسهال در نوزادان عبارتند از:
– عفونتهای ویروسی: هر مقدار ویروس (مانند روتاویروس و آنفولانزا) میتواند موجب ابتلا به اسهال و همچنین استفراغ، درد شکم، تب و لرز و درد نوزاد شود.
– عفونتهای باکتریایی: باکتریها مانند سالمونلا، شیگلا، استافیلوکوس، کامپیلوباکتر یا ای. کولی میتوانند موجب اسهال گرفتن نوزاد شوند. اگر نوزاد شما به عفونتهای باکتریایی مبتلا شده است، ممکن است دچار اسهال شدید همراه با انقباضات ماهیچهای، مدفوع خونی و تب شود.
– عفونتهای گوش: در برخی موارد عفونت گوش (عفونتهای ویروسی یا باکتریایی) میتواند باعث ابتلا به اسهال شود. در این موارد، نوزاد بسیار گریان و ناراحت بوده و به روی گوش خود دست میکشد. همچنین ممکن است نوزاد استفراغ کرده و بیاشتها شود و همچنین ممکن است او به تازگی دچار سرماخوردگی شده باشد.
– انگل: عفونتهای انگلی هم ممکن است عامل ابتلا به اسهال باشند.
– آنتیبیوتیکها: اگر نوزاد شما در حال مصرف آنتیبیوتیک به اسهال مبتلا شود، این اسهال او مرتبط با دارویی است که مصرف میکند.
– عدم تحمل غذایی یا حساسیتهای غذایی: ممکن است نوزاد غذایی بخورد که هضم آن در روده برای او مشکل باشد. این غذاها برای هر فرد متفاوت است.
– عدم تحمل لاکتوز: این متداولترین نمونه عدم تحمل غذایی است
– مواد افزودنی و رنگهای شیمیایی یا شکر: این مواد میتوانند روده نوزادان را دچار مشکل کنند.
– آلرژیهای غذایی: آلرژیهای غذایی علائم مختلفی دارند و اسهال مخاطی که گاهی اوقات با خون نیز همراه است یکی از این علائم است. عدم تحمل غذایی ممکن است تأثیر خود را در نقاط مختلف بدن مانند رودهها، پوست و دستگاه تنفسی بگذارد.
– آلرژی به پروتئین شیر: این یک نمونه از علائم آلرژیهای غذایی است. ممکن است نوزاد دچار اسهال شود یا صورت، بدن و ناحیه تحت پوشک او دچار بثورات پوستی شده و آب بینی او روان شده و دچار سرفه و خسخس سینه شود.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
در بیشتر اوقات، اسهال نوزاد به حدی است که باید مراقبتهای پزشکی اورژانسی از او به عمل آید اما در صورتی که کودکی علائمی مبنی بر کمآبی بدن داشته باشد (خشک بودن پوشک برای مدتی بیش از ۶ ساعت، کمبود اشک یا نیامدن اشک، خشکی دهان، چشمهای گودرفته یا کمتحرکی) باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر در مدفوع نوزاد خون دیدید یا نوزاد تب شدیدی کرد و مکرراً استفراغ کرد باید به پزشک مراجعه کرد.
تشخیص
به کمک معاینات فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی و مشاهده مدفوع نوزاد میتوان بیماری او را تشخیص دهد. اگر خون یا چرک در مدفوع نوزاد دیده شد یا اسهال او به موقع بهبود نیافت، آزمایش مدفوع میتواند به شناسایی دلیل زمینهای کمک میکند. این آزمایشها شامل کشت مدفوع، مطالعات ویروسی و آزمایش انگل میشود.
درمان اسهال نوزادان
معمولاً علائم اسهال در نوزادان پس از ۳ تا ۵ روز برطرف میشود و این بیماری به ندرت بیش از دو هفته طول میکشد. به هر حال، برای رهایی از این بیماری برخی اقدامات مراقبتی که در زیر به آنها اشاره شده میتواند مفید باشد:
نوشیدن مایعات
غالباً اسهال باعث کمآبی بدن میشود و نوزاد دچار خشکی دهان، خشکی غیرطبیعی شده و تحریکپذیر میشود. زمانی که نوزاد به اسهال مبتلا میشود، باید مایعات زیادی به وی بنوشانید. مصرف مقادیر کم مایعات به دفعات مکرر میتواند بسیار مفید باشد. از دادن آبمیوه یا نوشیدنیهای غیرطبیعی به نوزاد اجتناب کنید زیرا ممکن است بیماری او را تشدید کند.
جبران کمآبی بدن
پزشکان توصیه میکنند که اگر نوزاد دچار کمآبی شد، آب بیشتر یا مایعات خوراکی بیشتر بین وعدههای غذایی نوزاد به او بدهید. داروهای خوراکی جبرانکننده کمآبی بدن باید هر ۴ تا ۶ ساعت یک مرتبه به نوزاد داده شوند. مصرف شیر مادر یا شیر خشک از شیشه باید به شکل عادی ادامه یابد. در موارد شدید ابتلا به اسهال، ممکن است نیاز باشد که نوزاد در بیمارستان بستری شده و آب بدن او به وسیله لولهای که آب را به معده میرساند تأمین شود یا از طریق تزریق سرم این کمآبی بدن جبران شود.
دارو
در صورتی که نوزاد به اسهال شدید مبتلا شود، پزشک داروهایی برای درمان اسهال تجویز میکند. یکی از داروهای مؤثر برای درمان اسهال کودکان بزرگتر از سه ماه راسکادوتریل است.
آنتیبیوتیکها
در صورتی که اسهال نوزاد منشأ باکتریایی یا انگلی داشته باشد، آنتیبیوتیکها به درمان اسهال نوزاد کمک میکنند.
ترکیب غذاها
اگر نوزاد شما شروع به خوردن غذاهای جامد کرده است به او سیب خردشده، موز تیره، غذاهای نمکی، هویج، کدو، پوره سیبزمینی، برنج و بلغور جو دو سر بدهید. همچنین شما میتوانید به نوزاد نان برشته، کلوچه، نان، چوب شور، برنج، نودل، موز، سیب، هویج، کدو، بلغور جو دو سر و ماست با میکروبهای فعال بدهید.
از مصرف محصولات تولید شده از شیر اجتناب شود
برخی نوزادان در هنگام ابتلا به اسهال دچار عدم تحمل لاکتوز میشوند بنابراین باید به متخصص اطفال مراجعه کنید.