مراقبت و نگهداری از نوزاد و کودک پس از ختنه‎

نگه داری از نوزاد مراحل متفاوت و گوناگونی دارد که لازم است برای هر مرحله لازم است تا آگاهی ها و اطلاعات لازم را به دست آوریم تا بتوانیم به بهترین شکل ممکن عمل نماییم.

یکی از مراحل مهم در پرورش فرزندان پسر، ختنه کردن است. در گذشته ختنه در سنین 6-7 سالگی انجام می شد، اما اکنون در دوران نوزادی و گاهاً بلافاصله پس از تولد نوزاد پسر انجام می شود. از مراقبت و نگه داری از نوزاد ختنه شده، نیازمند دانستن نکات مهمی است، اما این نکات چه هستند و چگونه باید از نوزاد ختنه شده مراقبت کنیم، موضوعی است که امروز می خواهیم در ارتباط با انها صحبت کنیم.

اما یک سوال مهم که قبل از شروع بحث می خواهیم به آن پاسخ دهیم این است که سن مناسب برای ختنه چه زمانی است؟ آیا برای همه نوزادان یکسان است؟

فرایند و سن ختنۀ نوزادان

دوران شیرخوارگی، یعنی از بدو تولد تا ۱۲ ماهگی، معمولاً زمان مناسبی برای ختنهٔ انتخابی کودکان پسر است، زیرا پوست ختنه‌گاهشان نازک‌تر است. اما به گفتهٔ کارشناسان و در سن‌های بالاتر، به ویژه بعد از سه سالگی می‌تواند از لحاظ روحی برای کودکان مناسب نباشد. زمان و سن انجام ختنهٔ یک کودک پسر، با توجه به نظر پزشک اطفال کودک شما بسیار متغیر است و هر پزشکی اغلب نظر خودش را در این رابطه دارد که شاید بهتر است به نظر پزشک آگاه کودک خودتان اعتماد کنید، چون اگر شما او را نمی‌شناختید، مراقبت پزشکی کودکتان را به او نمی‌سپردید! از طرفی هم، اگر تصمیم به این کار دارید زیاد نگران نباشید، چون آلت تناسلی کودک پسرتان آن‌قدرها که به نظر می‌آید حساس نیست و ختنه هم آسیبی به او نمی‌رساند.

همچنین با توجه به اعتقادات مذهبی یا فرهنگی ممکن است انجام یا زمان آن متفاوت باشد. به عنوان مثال، در برخی مذهب‌ها ختنه زمانی انجام می‌شود که کودک هشت روزه باشد. در بعضی دیگر از جوامع، ختنه در دوران نوزادی یعنی چهار هفتهٔ اول تولد انجام می‌شود و در برخی دیگر وقتی کودک بزرگ‌تر شده است. همچنین ختنه گاهی از وقت‌ها فقط دلیل مذهبی ندارد و یک علت پزشکی یا یک مشکل پشت آن نهفته است. مثلاً، وقتی پوست ختنه‌گاه کودک از نظر پزشک به شکلی درست و مناسب جمع نمی‌شود. به گفتهٔ برخی پزشکان، بهترین زمان ختنه در ۱۰ روز اول تولد و ترجیحاً همان ۴۸ ساعت اول است. در بعضی موارد نیز، پزشکان ممکن است این اقدام را به دلایل پزشکی به تأخیر بیندازند که زمان بعدی ختنه، ۱۱ روز اول بعد از تولد نوزاد و سپس تا پایان دورۀ نوزادی یعنی تا ۲۸ روز بعد از تولد است. این زمان باز هم می‌تواند با تشخیص پزشک کودکان شما بیشتر شود.

ختنه کردن برای نوزادان زودرس، معمولاً تا زمانی که به اندازهٔ کافی بهبود نیابند و از بیمارستان مرخص نشوند توصیه نمی‌شود. نوزادان زودرسی که خیلی زود ختنه می‌شوند، بیشتر در معرض خطر عوارضی مانند چسبندگی آلت تناسلی قرار دارند.

اما غیر از زمانی که پزشک کودک شما برای این عمل تأیید می‌کند، نکتهٔ مهم‌تری که باید به در نظر بگیرید این است که این عمل باید توسط پزشکان باتجربه و ماهر و متخصصان انجام شود، تا عوارض این عمل به کمترین میزان خود برسد.

روش های ختنه نوزادان

بعد از ختنه، نوزادتان حداقل تا دو ساعت زیر نظر خواهد بود. یک روش شایع ختنه، روشی به نام حلقۀ پلاستیکی است و در برخی موارد نیز پزشکان از جراحی استفاده می‌کنند. بعد از ختنه در روز سوم تا پنجم که آزمایشات غربالگری نوزاد انجام می‌شود، بهبود ختنه نیز بررسی خواهد شد. حداکثر زمان مراجعه به پزشک برای بررسی محل ختنه، یک هفته پس از ختنه است. در صورت بی‌قراری نوزاد و با تجویز پزشک، می‌توانید از قطرۀ استامینوفن کودکان و فقط طبق دستور پزشک کودک استفاده کنید و از راهنمایی‌های نامطمئن دیگران برای مراقبت‌های اشتباه و غلط خودداری کنید.

چندین نکته در خصوص مراقبت‌های پس از ختنه

در اغلب مواقع روند بهبودی ۷ الی ۱۰ روز به‌طول می‌انجامد. شاید برخی از مادران تصور کنند که نگهداری کودکشان پس از انجام این عمل کار بسیار سختی است. اما برخلاف تصور آنها با رعایت چندین نکته ساده به‌راحتی می‌توانند مراقبت‌های لازم را انجام دهند. در ادامه نکات مهم را ذکر خواهیم کرد:

فرزند خود را همیشه تمیز نگهدارید

تمیز نگهداشتن ناحیه ختنه شده، بسیار مهم است و در روند بهبودی تأثیر بسیاری خواهد داشت. پس از هر بار تعویض پوشک، تمامی کثیفی‌ها را تمیز کنید. جهت تمیز کردن از صابون و آب گرم استفاده کنید و مدتی را صبر کرده تا ناحیه شسته شده به خوبی خشک شود و سپس نوزاد خود را پوشک کنید.

هنگام حمام بردن نوزاد با اسفنجی نرم آن را شستشو دهید. به‌طور کلی بهتر است زود به زود فرزند خود را تمیز کنید؛ زیرا از ایجاد سوزش جلوگیری خواهد شد.

در صورت نیاز از پانسمان استفاده کنید

نظر پزشکان در ‌این رابطه متفاوت است. شما باید طبق دستور پزشک کودک خود، عمل کنید. اگر دستور استفاده از پانسمان است، پس از هر بار شستشو بانداژ را تعویض کرده و قبل از پانسمان کردن از پماد استفاده کنید.

اگر استفاده از پانسمان توصیه نشده است، می‌بایست چندین بار در روز پوشک را تعویض کرده و پس از هر بار تعویض، از پماد مخصوص استفاده کنید.

از دو پوشک استفاده کنید

یکی از راهکارهایی که می‌تواند از بروز درد جلوگیری کند، استفاده از دو پوشک است. در واقع هنگامی که از دو پوشک استفاده می‌شود پاها از یکدیگر فاصله می‌گیرند و از ایجاد درد جلوگیری خواهد شد.

به فعالیت‌های فرزند خود دقت داشته باشید

به کودک نوپای خود کمک کنید تا به آرامی قدم بردارد. اما دقت داشته باشید که بازی و فعالیت‌های خشن و خطرناک نداشته باشد و بازی‌هایی آرام انجام دهد. به‌طور کلی نیازی نیست که فرزند خود را محدود کنید؛ اما باید به فعالیت و بازی‌های او دقت و نظارت داشته باشید.

پس از دو روز فرزند خود را حمام کنید

بهتر است تا دو روز پس از عمل فرزند خود را حمام نبرید؛ اما می‌توانید با استفاده از اسفنجی نرم شستشو ملایمی داشته باشید. پس از دو روز او را به حالت عادی و نرمال حمام ببرید. همچنین این نکته را به یاد داشته باشید که نباید از آب خیلی گرم استفاده کنید.

تا بهبودی کامل چشم از فرزند خود برندارید

در روند بهبودی فرزند خود باید دقت داشته باشید تا در صورت مشاهده هرگونه علامت و نشانه غیرطبیعی فورا به پزشک مراجعه کنید. نشانه‌هایی مانند قرمزی یا زردی طبیعی است و جای نگرانی وجود ندارد. اما در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر با پزشک در میان بگذارید:

• خونریزی مداوم و به اندازه‌ای بیش از یک چهارم پوشک
• مشاهده قرمزی بیش از ۵ روز پس از انجام ختنه
• ترشحات زردرنگ بیش از یک هفته
• احساس بویی ناخوشایند
• زخم‌هایی پوسته پوسته
• مشکل در ادرار کردن
• تب بیش از ۳۸ درجه
• تورم

 به‌طور کلی بهتر است پس از ختنه به مدت ۴ هفته با پزشک در ارتباط باشید تا نکات لازم را به شما بازگو کند. همچنین اگر فرزندتان تحت نظر پزشک باشد از بروز بسیاری از عارضه‌های پس از عمل پیشگیری خواهد شد.