وزن گیری نوزاد یکی از مهمترین مسائلی است که برای تمامی پدرها و مادرها مطرح است. طبق دستور العملی که از گذشتگان ما به ارث رسیده است، همه ما به اشتباه تصور می کنیم که نوزاد باید تپل و چاق باشد!
این تصور و باور اشتباه هیچ ریشه علمی ای ندارد و تنها اینکه فرزند ما مطابق جدول وزنی خود پیش برود و پزشک او هیچ تذکری در رابطه با کمبود وزن نوزاد به ما ندهد، نشان دهند سلامت وزنی کودک است.
پس اول از همه این باور اشتباه را دور بریزید که چاقی نوزاد نشان دهنده سلامت اوست!
دوم هم به سراغ جدول های معتبری بروید که در این رابطه وجود دارد، وزن فرزند خود را بر اساس سن او محاسبه نمایید تا ببینید که همه چیز در محدوده امن قرار دارد یانه؟
اگر وزن فرزند شما مناسب و روی برنامه بود با خیالی راحت شیوه قدیمی خود در تغذیه نوزاد را پیش ببرید. اگر وزن نوزاد شما کمی کمتر از مقدار استاندارد بود، در منزل و با کمک غذاهای چاق کننده کمبود وزن او را جبران نمایید و هیچ نیازی به مراجعه به پزشک نیست. اما اگر وزن فرزند شما تا مقدار استاندارد فاصله زیادی داشت، حتما موضوع را به پزشک او اطلاع دهید و از او راهنمایی و مشاوره بخواهید.
زمانهای مناسب سنجش وزن بر اساس سن کودک
براساس دستوالعملهای کشوری، پایش معیارهای سلامت کودکان همچون وزن، قد، دور سر و…. در زمانهای زیر و در مراکز بهداشت سراسر کشور انجام میشود:
3 تا 5 روزگی
14 تا 15 روزگی
30 تا 45 روزگی
سپس در 2، 4، 6، 7، 9، 12، 15، 18 و 24 ماهگی
پس از آن سالی یکبار
نکته: اگر روند افزایش وزن از بدو تولد تا یک سالگی توقف داشته باشد و یا طبیعی نباشد، پس از رعایت راهنماییهای مراقبین سلامت، باید 15 روز بعد مجدد برای وزنگیری مراجعه شود.
تخمین وزن بر اساس سن کودک
میزان افزایش وزن به صورت روزانه و بر حسب گرم نیز مطابق روند زیر است:
20 تا 30 گرم روزانه، برای 3 تا 4 ماه اول است.
15 تا 20 گرم برای باقیمانده سال اول.
برای تخمین تناسب رشد بهصورت سرانگشتی با تفسیر وزن بر اساس سن کودک میتوانیم به جدول وزنگیری کودک دختر و پسر که در زیر آمدهاست، مراجعه کنیم.
جدول وزن گیری نوزاد دختر و پسر
سن
|
متوسط وزن نوزاد پسر
|
متوسط وزن نوزاد دختر
|
بدو تولد |
3.3 کیلوگرم |
3 کیلوگرم |
1/2 ماه |
3.8 کیلوگرم |
3.5 کیلوگرم |
1 ماهگی |
4 کیلوگرم |
4 کیلوگرم |
2 ماهگی |
5.2 کیلوگرم |
5 کیلوگرم |
3 ماهگی |
6.3 کیلوگرم |
6.1 کیلوگرم |
4 ماهگی |
7.1 کیلوگرم |
6.9 کیلوگرم |
5 ماهگی |
7.4 کیلوگرم |
7.2 کیلوگرم |
6 ماهگی |
8 کیلوگرم |
7.6 کیلوگرم |
7 ماهگی |
8.2 کیلوگرم |
8 کیلوگرم |
8 ماهگی |
8.6 کیلوگرم |
8.2 کیلوگرم |
9 ماهگی |
8.8 کیلوگرم |
8.5 کیلوگرم |
10 ماهگی |
9.4 کیلوگرم |
8.7 کیلوگرم |
11 ماهگی |
9.6 کیلوگرم |
8.9 کیلوگرم |
12 ماهگی |
9.8 کیلوگرم |
9.1 کیلوگرم |
وزن گیری نوزاد با توجه به وزن اولیه او
شاید عدد مربوط به قدر و وزن در بدو تولد نوزاد برای والدین فراموشنشدنی باشد. از طرفی والدین نسبت به طبیعی بودن وزن هنگام تولد نیز نگران هستند.
میانگین وزن در بدو تولد بهتر است ۳۲۰۰ تا ۳۴۰۰ گرم باشد. البته اگر نوزاد شما در گستره وزنی ۲۵۰۰ تا ۴۵۰۰ گرمی قرار دارد نیز در محدوده وزن طبیعی به سر میبرد.
روند نزولی وزن گیری نوزاد و کاهش وزن طی دو هفته اول
از دست دادن وزن برای نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند نسبت به نوزادانی که شیرخشک مصرف میکنند، کمی بیشتر است.
نوزاد پیش از تولد و در دوران جنینی مقداری از مایع آمنیوتیک را میبلعد. مایع آمنیوتیک طی دو هفته اول پس از تولد از بدن نوزاد دفع شده که همین امر موجب کاهش وزن نوزاد میگردد.
همچنین طی دوران بارداری جنین از طریق بندناف تغذیه خود را دریافت میکند. پس از تولد تا زمانی که نوزاد خود را با شرایط تغذیهای جدید هماهنگ کند، ممکن است وزن از دست بدهد.
بررسی روند وزن گیری تا شش ماهگی نوزاد
روند وزن گیری نوزاد معمولا به شش ماه اول اتلاق میشود و ما نیز در ادامه به مقدار افزایش وزن مورد انتظار در هر ماه را بررسی میکنیم.
ماه اول
از بدو تولد تا پایان هفته چهارم مربوط به یک ماهگی است.
پیشتر اشاره کردیم نوزاد طی دو هفته اول پس از تولد وزن خود را از دست میدهد. وزنگیری نوزاد از دو هفته دوم شروع میشود.
انتظار میرود نوزاد در پایان ماه اول به وزن بدو تولد خود برسد. طی ماه اول معمولا نوزاد هر ۳ ساعت یک بار برای شیر خوردن بیدار میشود.
نرسیدن نوزاد به وزن مورد انتظار در پایان ماه اول نیاز به بررسی از جانب پزشک دارد. ممکن است شیرخشک نوزاد عوض شود یا مادر از غذاهایی که موجب آلرژی در نوزاد میشود، منع گردد.
وزن گیری نوزاد در ماه دوم
قدرت مکیدن شیر توسط نوزاد در این ماه افزایش مییابد و تقریبا روزانه حدود ۳۰ گرم افزایش وزن خواهد داشت. در این میان به رژیم غذایی خودتان برای تولید شیر توجه نمایید.
ماه سوم
حدود یک کیلوگرم افزایش وزن طی این ماه به کمک شیردهی کافی و منظم مورد انتظار است. برای حفظ این روند از استرس به دور باشید و در صورتی که مسائل حل نشده ای دارید حتما از متخصصین و روانشناسان خانواده کمک بگیرید.
وزن گیری نوزاد در چهار ماهگی
از این سن تا پایان شش ماهگی انتظار داریم نوزاد در پایان هر ماه حداقل نیم کیلوگرم تا یک کیلوگرم اضافه وزن داشته باشد.
متخصصان توصیه میکنند تا پایان شش ماهگی، تغذیه نوزاد تنها با شیر مادر یا شیرخشک انجام شود.
اگر نوزاد شما با وجود تغذیه کافی و منظم، وزنگیری مناسبی نداشت؛ میتوانید با مشورت پزشک تغذیه کمکی را برای وی آغاز کنید.
پنج و شش ماهگی
وزن نوزاد طی این ماه باید به دو برابر زمان تولد برسد. همچنین از پایان شش ماهگی میتوانید تغذیه کمکی را برای فرزندتان شروع نمایید.
برای وزن گیری نوزاد چه کنیم
بعضی از مادران به محض مشاهدهی کمی انحراف از نمودارهای رشدی نگران میشوند که کودکشان رشد خوبی ندارد و درصدد افزایش وزن او برمیآیند. اما این نگرانی غیرضرروی است بیشتر این انحرافات موقتی است. اما اگر نوزاد شما به صورت جدی لاغر است و از نمودارهای وزنیاش عقب افتاده است، میتوانید با تغییر روشهای تغذیهای به افزایش وزنش کمک کنید. اگر نوازد در شش ماه اول قرار دارد، سعی کنید تعداد دفعات شیردهی را افزایش دهید. نوزادان شیرخشکی به مراتب از نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند چاقتر میشوند. بعد از شش ماهگی میتوانید از دادن انواع فرنی و حریره شروع کنید که مواد غذایی بسیار مقوی هستند و میتوانند به افزایش وزن نوزاد کمک کنند. همچنین سوپ حاوی عصارهی قلم و انواع غلات را نیز در رژیم او قرار دهید. با بزرگ شدن نوزاد، دادن انواع غذاهای پروتئینی و چربیهای سالم مانند انواع مغزها، ماهی، لبنیات و .. را در رژیم غذاییاش بگنجانید.